Voor 1870

3400 v.C.

Zwemmen is een van de oudste lichaamsactiviteiten van de mens. Op Egyptische hiërogliefen uit 3400 voor Christus vindt men er al afbeeldingen van terug.

Over de oorsprong van waterpolo zijn de meningen verdeeld en lopen de berichten nogal uiteen. Bovendien komen de vermelde jaartallen in heel wat publicaties niet overeen. Feit is dat bepaalde varianten van waterpolo al enkele eeuwen oud zijn.

500 v.C.

Aanduidingen suggereerden balspelen in het water, die rond 500 v.C. tijdens de 'Zhou Dynastie' in de overstroomde rijstplassen van West China werden gespeeld.

Een legende wil dat het spel gelijkenissen vertoonde met een zeer oud Afrikaans ritueel voor de overgang naar mannelijkheid, dat zich in rivieren afspeelde. Dikwijls was de rivier op het einde van het ritueel rood gekleurd van het bloed. Bewijzen hiervoor werden echter nooit gevonden.

200 v.C.

De Poolse auteur Wojciech Liponski (1942-) vermelde op pagina 551 van zijn 'L'Encyclopédie des sports' dat een vorm van waterpolo al populair was bij de Romeinse legionairs die het spel in de baden van de thermen zouden gespeeld hebben.

1710

Een andere legende wil dat er in Nederland oorspronkelijk zelfs paarden werden gebruikt. Toen de Nederlanders in het begin van de achttiende eeuw land wilden terugwinnen van de zee en de oppervlaktes strand zeldzaam werden, zou deze vorm verdwenen zijn. De uitgestrekte gebieden teruggewonnen land zouden in het origineel Welsh naar de sport genoemd zijn: polo dwr, vandaar waarschijnlijk de Hollandse naam 'polder'. Het hoogtij was het einde van de wedstrijd, doorspelen tot op het laatste ogenblik ontlokte kritiek van de eerste dierenactivisten. Blijkbaar terecht want één bron verhaalt hoe een volledig team van zeven paarden in de finale van het kampioenschap verloren ging, toen Utrecht een last-minute gelijkmaker zocht tegen de eeuwenoude rivalen uit Den Haag.

 

1810

Uiteraard eisen ook de Japanners de ontdekking op van het waterpolo. Als bewijs halen ze deze houtsnede aan uit de 19de eeuw, waarop men jongens een soort waterpolo ziet spelen spelen met meloenen, die ze nadien lustig verorberden.

De oorsprong van waterpolo kan in Oost Indië getraceerd worden, waar Britse legerofficieren op de rug van een paard met het 'pulu' balspel experimenteerden. Van daaruit werd polo naar Europa overgebracht en werd het eerst als rugby gespeeld, daarna als voetbal in het water om op die manier waterpolo te worden. Het spel werd in rivieren en meren gespeeld, oorspronkelijk gebruikte men de maag van een varken als bal, maar omdat die nogal vlug barstte werd hij al snel door een rubberen bal vervangen.

De echte oorsprong van waterpolo wordt teruggevonden in de Engelse vakantiekampen van de 19de eeuw, waar eigenaars van die parken een soort waterpolo gebruikten om de aandacht van hun gasten te trekken. Het was niet meteen het gestructureerde spel zoals wij het nu kennen, eerder een 'waterversie' van rugby en football.

1840

 

Rond 1840 speelde men verschillende balspelen in het water. De meest gebruikelijke was die waarbij de spelers rondpeddelden op rijkelijk versierde tonnen in de  vorm van een paard en waarbij men een bal trachtte te slaan of te gooien. Hoogstwaarschijnlijk komt hier het woord polo uit waterpolo vandaan. De 'London Swimming Association' probeerde het spel als eerste uit. Het spel werd 'Water-Derby' genoemd, maar omdat de sport fel geleek op het polo met echte paarden werd de naam waarschijnlijk omgedoopt tot 'WATER-POLO'. Omdat de tonnen weinig stabiel waren, besliste men een tijdje nadien om ze doormidden te zagen zodat de spelers er konden in zitten. Ook dit bleek weinig doeltreffend en het voortbewegen van die halve tonnen kostte bovendien immens veel energie. Na verloop van tijd kropen de spelers dan ook uit hun tonnen, liepen ze eerst nog op de bodem van het wateroppervlak maar schakelden ze later over op zwemmen.

1860

 

De pioniers van Cheltenham S&W PC

1869

Een ets uit het Schotse dagblad 'The Graphic' met als ondertitel 'Water Polo at Hunter's Quay, Scotland'.

 

In december 1869 werd 'The Graphic' voor het eerst gedrukt door William Luson Thomas (1860-1900), een houtetser die ervan overtuigd was dat illustraties de kracht hadden om de publieke opinie op politieke zaken te beïnvloeden. Deze meermaals herdrukte illustratie van spelers op houten vaten ontsproot uit het brein van Thomas, want het spel had hij nooit zien spelen.

In 1869 werd in Schotland als opluistering van het saaie zwemprogramma de eerste partij waterpolo gespeeld. Bij het publiek was het spel meteen een voltreffer. Dat jaar verdrong de Indische rubberen bal de varkensmaag.

Dick Hodgson (1892-?), in 1924 en 1928 lid van de Engelse Olympische ploeg, diste voor de BBC televisie een ander verhaal op. Volgens de Brit lag zijn vader aan de basis van het waterpolo. Hij was namelijk trainer van het rugbyteam van Lancashire en leerde zijn spelers na een competitiewedstrijd een nieuw spel aan in het zwembad:

"Eventually they would end up in the pool, normally with a ball, and would play a type of rugby game in water. The ball would be placed on the side when a goal was scored in rugby fashion."

vrij vertaald:

"Uiteindelijk eindigden ze in het zwembad, gewoonlijk met een bal, en speelden ze een soort rugbywedstrijd in het water. De bal werd bij het scoren van een doelpunt op rugbywijze op de zijkant geplaatst ."

In de twee daaropvolgende jaren ontwikkelde zich een soort 'Water Baseball' met drie spelers aan elke zijde. De bedoeling van het spel was om aan de overzijde de bal op een platform of een boot te leggen. Hoe de spelers dit moesten doen werd niet gestipuleerd en gewoonlijk wonnen de meest potige mannen. Bovendien verschilden de spelregels van regio tot regio. In sommige streken waren er zelfs twee keepers die rechtstaande op een vlot of een boot hun doel verdedigden. Zij schrokken er ook niet voor terug om bovenop de aanvallers te springen.